ضرورت آموختن طب سنتی ایران

ضرورت آموختن طب سنتی
همیشه در گردش روزانه به مناسبات اجتماعی نیازها و کمبودهایی بوجود می‏آید که باید توسط افرادی احساس شود. معمولاً افرادی بطور خود جوش به نیازها و کمبودها واقف شده و مسئولیت‏های اجتماعی خود را شناخته و به تکلیف خود در برابر آنها پی می‏ برند؛ افرادی هم بی تفاوت از کنار این موضوعات می‏ گذرند. اکنون ضرورت‏های جامعه در مورد سلامتی مردم این احساس و نیاز را در ما بوجود آورده است. طبی که در جامعه ما و بسیاری از جوامع پزشکی حاکم است ادعاهایی می‏ کرد مبنی بر این که ما می‏ توانیم پاسخگوی نیازهای بهداشتی و درمانی مردم باشیم. افرادی که در سمت‏ها و مناصب بالای پزشکی کشورهایی مثل ما بودند همه را امیدوار کردند که علوم پزشکی غربی در حال پیشرفت است. یکی از وزرای قبلی وزارت بهداشت و درمان در سخنرانی خود چنین اظهار نمود که:
«ما تصور می‏کردیم با ورود علم پزشکی از اروپا و کشورهای پیشرفته دیگر روز به روز بیماری‏ها کمتر شده و از دردهای مردم کاسته خواهد شد در حالی که اتفاقی برعکس این افتاده یعنی تعداد بیماری‏ها بیشتر شده است.»
اکنون از هر دو نفر حداقل یک نفر بیمار است، در حالی که در یک فامیل پرجمعیت قدیمی شاید دو نفر بیمار یافت نمی‏ شد. افزایش روز افزون سرطان‏ها و بیماری‏های صعب‏ العلاج مردم را زمین‏گیر کرده، بسیاری از جوانان که اکنون باید در خدمت جامعه باشند درگیر سرطان‏ها و بیماری‏هایی که رو به افزایش است شده و جان خود را از دست می‏دهند.
قبلاً بیماری‏های عفونی مانند حصبه، وبا، طاعون و بیماری‏های واگیردار دیگر روستاها یا شهرها را درگیر و مورد هجوم قرار می‏ داد و مردم را درو می‏کرد ولی مردم با برخورداری از هوای پاک و غذای سالم زندگی بهتری داشتند. کشاورزی یا فعالیتهای بسیاری که انجام می‏ دادند حکم همان ورزشی را داشت که بدنشان به آن نیازمند بود. علمایی که اطلاعات علمی کافی داشتند تحت عنوان حکیم به وضعیت بهداشت و سلامت مردم رسیدگی می‏ کردند. ولی مقایسه وضع بهداشتی و درمانی ما با نسل قبلی روند رو به پیشرفتی را نشان نمی‏ دهد. کیفیت تغذیه مردم ما نسبت به نسل قبل به مراتب بدتر شده چون بر پایه هیچ گونه اصول علمی نیست. داروهای پزشکی هم به این قضیه کمک کرده و بیماری‏ها را رو به افزایش نهاده است.
افرادی که در زمینه ‏های اصلاح مشکلات بهداشتی جامعه قدم بر می‏ دارند در حقیقت وارد یک جهاد بزرگ می‏ شوند. این جهادی است که از لحاظ دینی و اعتقادی از سوی افرادی که هوای سر افرازی و پیشرفت دارند مطرح شده و پرچم آن برافراشته می‏ شود؛ افرادی که نسبت به مردم خودشان دلسوزتر هستند و نمی‏ توانند در مقابل دردها و آلام مردم ساکت بنشینند. ما این جهاد را شروع کردیم و امیدواریم بتوانیم به کمک شما ادامه دهیم.

طب سنتی و نام گذاری آن
آموختن طب سنتی چه ضرورتی دارد؟ چگونه ما طب سنتی و مناسبت‏های آن را که مربوط به زمان‏های قبل بوده با شرایط زندگی جدید گره بزنیم و از آن نتیجه بگیریم؟ کلمه طب سنتی نارسا است برای آن چیزی که می‏ خواهیم مطرح کنیم. در مورد نام گذاری ما دچار مشکل هستیم، شاید بتوانیم این را به بحث بگذاریم که چه اسمی بر طب سنتی بگذاریم! گروه‏های مختلف هر کدام یک اسمی روی آن گذاشته‏اند مانند: طب پایه، طب ایرانی، طب اسلامی و طب‌الحکمه و یا هر چیز دیگر و کلمه‏ای که بتواند مشترک باشد بین اهدافی که مورد نظر این طب است.
طب ما از این نظر سنتی است که بر پایه‏ های بسیار محکم دانشمندان قدیم استوار بوده است. طب ایرانی بر اساس نظریات جامعه شناسان و مورخین و کسانی که در رابطه با تاریخ علوم پزشکی ایران بررسی‏های چشمگیر و زیبایی به عمل آوردند مطرح است. برخی می‏ گویند طب از ایران به یونان رفته و افرادی مثل بقراط و جالینوس و امثال آنها این طب را رشد دادند و چیزهایی بر آن افزودند و با تجربیات خودشان آن را بارور کردند. چون افرادی بسیار صالح و سالم بودند به هدفشان که واقعاً خدمت به مردم بود رسیدند و آثارشان در تاریخ ماند و به دست علمای بعدی رسید و با ورود طب اسلامی تقویت شد. احادیثی که پیامبران به خصوص پیامبر اکرم(ص) در مورد طب بطور متواتر در قالبی بسیار زیبا و حکمت‏ آمیز فرمودند اساس و پایۀ خیلی از علوم پزشکی شده و ائمه اطهار(ع) آن را بسط و گسترش داده و در درمان بیماری‏ها آن‏ها را مورد استفاده قرار دادند.

تفاوت طب ایرانی و طب اسلامی
البته این که طب ایرانی همان طب اسلامی است از یک زاویه صحیح است چراکه بسیاری از راهنمائی‏های پیشوایان دینی ما دست مایه تلاش دانشمندان ایرانی بوده است ولی باز طب اسلامی از جنبه‏ هایی با طب ایرانی و سنتی متفاوت است همینطور وجوه افتراقی شدیدی با طب‏های غربی و شرقی دیگر دارد.
نوعاً برداشت صحیح از احادیث اسلامی نیاز به دانش مذهبی دارد چراکه کلمات پیامبر و اولیاء پس از ایشان کلی و حکمت‏ آمیز بوده و نیاز به تفسیر و تعریف دارد؛ فقدان وجود ائمه اطهار(ع) برای ما شیعیان ناراحت کننده است. طب اسلامی بر اساس فرامین آنان شکل گرفته و احادیث طبی در پیشگیری و علاج نشان می‏ دهد حمایت جدّی از علم طب به عمل آورده‏ اند. برای روشن‏تر شدن روش خاص طب اسلامی به حدیث زیر توجه نمائید:
امام صادق(ع) می‏ فرمایند: که شب هنگام تر تیزک نخورید زیرا رگ جذام را به حرکت وا می‏دارد و به بینی او حمله می‏کند؟ در حدیثی دیگر پیامبر اکرم(ص) می‏فرمایند: رگ‏هایی هستند که فقط شب‏ها غذا می‏ گیرند و در روز غذا نمی‏ خواهند. اگر شما اصلاً شام نخورید آن رگ‏ها به شما نفرین می‏ کنند! حدیث دیگری از پیامبراکرم(ص) می‏فرمایند: «بواسیر امان است از مالیخولیا، جنون، سرطان‏ها، بیماری‏های پوستی، خوره و جذام.» این احادیث طبی را چگونه توجیه کنیم؟! 
با معیارهای علمی که اصلاً نمی‏ شود این کلمات را توجیه کرد ولی با همان اصطلاحات؛ با توجه به اعتقادی که به صداقت انبیاء داریم می‏پذیریم. 
یعنی خون بواسیر باید از بدن خارج شود. بدن بوسیله کبد بواسیر را ایجاد می‏ کند که بیماری‌های دیگر ایجاد نشود. بدن خود تفکری دارد که از یک بیماری برای از بین بردن بیماری‏های خطرناکتر استفاده می‏کند؛ با دقت بیشتر از فرمایش پیامبراکرم(ص) استنباط می‏کنیم مبنی بر اینکه نباید با هر دارویی و هر عمل جراحی راه خروج خون بواسیر را بست؛ مگر آن که خون شفاف بوده و موجب کم خونی گردد. خون بواسیر که بسیار آلوده است منشأ ده‏ها بیماری است، پس آن را قطع نمی‏ کنیم بلکه ریشه بیماری را از کبد دنبال و آن را بطور ریشه ‏ای درمان می‏ کنیم.

طبیعی یا گیاهی؟!
تاریخچۀ طب ایرانی را هر چه بنگریم می‏ بینیم افرادی که این طب را پایه‏ گذاری کردند، بر طبیعت و هرچه در آن است تکیه کردند. پس توجه کنید منظور ما از طبیعت فقط گیاه نیست، بلکه یکی از شعبه‏ های طب قدیم گیاه‏ درمانی است.
افرادی که گیاه ‏درمانی را در جامعه مطرح و سعی می‏ کنند با معیارهای طب کلاسیک آن را تحت تجزیه و تحلیل قرار دهند سخت در اشتباهند. طب پایه براساس هر روش صحیحی که بتواند به درمان بدون عوارض شیمیایی کمک کند، شکل می‏ گیرد. یعنی تنگ نظری ندارد‏؛ مثلاً در شما قدرت تمرکز در اثر ریاضت‏ها بوجود می‏ آید و وقتی قدرت تمرکز زیاد شد می‏توانید انرژی درمانی را تجربه کنید. کسی که بتواند قدرت تمرکزش را افزایش دهد انرژی درمانی برایش قابل اجراء خواهد بود و این یکی از شاخه‏ های مطرح  طب سنتی است.